Meclis Ziyareti

Sayın Yetkililer,

Bizler; 2017 yılında yayımlanan 696 sayılı KHK ile 2018'de sözlü ve/veya yazılı sınava tabi tutulup, başarılı olanların güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapıldıktan sonra; taşeron firmalardan alınıp Belediyelerin kurmuş olduğu, sermayelerinin tamamının kamuya ait olmasına rağmen özel hukuk kurallarına tabi olan şirketlere geçirilen “4857 sayılı İş Kanunu'na tabî” sözde kadrolu özde kadrosuz Belediye Şirketi İşçisi Mimar, Mühendis ve Şehir Plancılarıyız.

Belediye Şirket İşçisi Mühendisleri, ülkemizin her alanda gelişmesi ve çağının ilerisinde olması için gece gündüz faaliyet göstermektedir. Yerel yönetimin yetki alanı olan il sınırları içerisinde imar, altyapı, ulaşım, coğrafi bilgi sistemleri, sıfır atık,  şehir içi trafik, toplu konut üretimi, kültür, turizm, öğrenci yurtları, mikro ekonomi ve enerji santralleri gibi tesislerin hizmetlerini yapmaktadırlar. Söz konusu işlerin teknik olarak tasarlanması, yapılması, bakımı ve işletilmesiyle ilgili birinci derecede sorumluluk almaktadırlar ve imza atmaktadırlar.

Anayasa, devletin niteliğini sosyal hukuk devleti olarak tanımlamaktadır. Anayasa’da belirtilen sosyal hakları ve kamu hizmetlerini karşılamak, merkezi ve yerel yönetimlerin en önemli anayasal görevi, hatta varlık nedenidir. Özellikle kamu hizmetlerinin topluma ulaştırılmasında yerel yönetimler kilit önemdedir ve yerel yönetimlerin tüm plan, politika, karar, düzenleme ve uygulamalarında temel ölçüt, toplum yararı ve toplumsallık bağlamında kamusallık olmalıdır.

696 sayılı KHK ile çalışanların haklarının düzenlenmesi gibi önemli bir amaç için yola çıkılmış olsa da geldiğimiz noktada mevcut durum eskisinden çok daha kötü olmuştur. 696 KHK’ dan önce asgari ücretin yaklaşık 3 katı maaşa çalışan taşeron mühendis günümüzde belediye şirket mühendisi olarak asgari ücrete mahkûm edilmiştir. Taşeron şirketlerden Belediye Şirketlerine geçişte çalışanlara mevcut haklarından feragat ettiklerine dair kağıtlar zorla imzalatılmıştır. “Asgari ücretin %....... fazlasını alır.” maddesinde yüzdelik dilim kısmını doldurmamıza izin verilmemiştir.

Ayrıca 2017 senesinde resmi gazetede yayımlanan 696 KHK ile belediyede taşeron olarak çalışanlara kadro sözü verilmiş ve geçen 6 yıl neticesinde çoğu çalışanın yaşı 35 ve üstüne gelmiştir. Bu nedenle de KPSS seçeneği bizler için ortadan kalkmıştır. Bununla birlikte 5393 sayılı Belediye Kanununun 49’ uncu maddesine göre sınav şartına bağlı olmaksızın nepotizm ve kronizm ile istihdam edilen sözleşmeli mühendisler ortalama her 8 yılda bir yine hiçbir sınav şartı aranmaksızın 657-4/A devlet memuru kadrolarına geçirilmiştir.   

Söz konusu süreçte ve günümüzde hiçbir zaman sendikalar arkamızda durmamıştır. Sendikalara tepki göstermek için sendika değiştirmeyi deneyen personeller belediyelerin çoğunda başkanların ve amirlerin; mobbing ve baskılarına maruz kalmıştır.

Bütçesi toplanan vergilerden oluşturulan ve kamuya hizmet sağlamakla yükümlü olan belediyelerin birçoğunda benzer yöntemle personel istihdamına gidilmektedir. Belediye şirketlerinde kadrosuz ve açlık sınırının altında, özlük hakları olmaksızın çalıştırma, ülkemizde hizmet alımında kar etmek amacıyla, verilen emeğin düşük ücretler ve güvencesizliğe tabi tutulduğu, sıkça başvurulan bir yöntem haline gelmiştir ancak Sayıştay Denetim Raporları ve yeni açıklanan Torba Yasanın 53. Maddesinde görüldüğü üzere sermayesinin tamamı belediyelere ait olan ve mahiyeti kamu olan şirketlerin çok ciddi zarar ettiği belirtilmiştir. Bunun en büyük sebebi her beş(5) yılda bir gerçekleştirilen Mahalli İdare seçimlerinden sonra değişen idari kadronun belediye işleyişini öğrenmiş ve iş bilen personele, haksız sebepler ile çıkışlarını vermesi ve yerlerine kamu işleyişini bilmeyen çoğunluğu yeni mezun kişileri işe almasıdır.

Yerel yönetimlerde görev alan mühendis, mimar ve şehir plancılarının tüm eğitimi, mesleki birikimi, yaptığı işin niteliği ve aldığı sorumluluk düşünüldüğünde güvencesiz, kadrosuz ve çifte standart oluşturacak biçimde farklı ücretlerde çalıştırılması hem çalışan mühendisin emeğine haksızlık hem de yapılan işin niteliğini düşürmek demektir.

Başta büyük şehirler olmak üzere belediyelere bağlı iktisadi teşebbüsler/şirketler olarak faaliyet gösteren anonim şirket statüsündeki yapılanmaların hizmetleri, bilim ve teknik temelinde kamucu bir anlayışla iş güvencesine sahip teknik kadrolarla desteklenmelidir. Bu sebeplerle mühendis, mimar ve şehir plancılarının istihdamı alanları yeniden belirlenmelidir. Haziran 2022 kamu istihdam verilerine göre belediye şirketlerinde 59.333 mühendis, mimar ve şehir plancısı kadrosuz işçi statüsünde çalıştırılmaktadır.

Kamu yararına çalışan belediye şirketlerinde istihdam edilen mühendis, mimar ve şehir plancılarının mali sorunlarını ve özlük haklarının görmezden gelinmesi, ayrıca mesleki denetim kapsamında imza yetkilerinin kurallara uygun şekilde işletilmemesi sadece belediyelerin değil, tüm ülkenin zararınadır. İçişleri Bakanlığının 31292642-E.4276 sayılı görüşünde “Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler bu kanunun uygulanmasında memur sayılır.” yazmaktadır. Bununla birlikte Anayasa'nın 128'inci maddesi: “Devletin kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütülür.”

Bu hükümlere göre; 696 sayılı KHK' nın yürürlüğe girmesine sebep olan OHAL ve sonrasında çıkan KHK'lar ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'na eklenen ek madde ile Belediyelerin görev ve yetkileri ile bunların yerine getirilmesi esas ve usullerini düzenleyen kanunun 7/b maddesi uyarınca Belediyelerin sorumluluk alanlarına giren hizmetlerin büyük bir bölümü belediye şirketlerine devredilmiştir. Ancak kamu hizmeti niteliğindeki bu hizmetler, şirketleşme kılıfı altında toplumun hizmetine sunulmaktan çıkarılmış, bu hizmetlerde çalışan mühendis, mimar ve şehir plancıları devlet memurlarıyla aynı işi yaptığı halde farklı bir statüde çalıştırılmıştır.

Bu bağlamda, Belediye Şirket İşçisi Mühendislerinin sosyal, mali ve özlük haklarının düzeltilmesi amacıyla; söz konusu personelin 657/4-A Devlet Memuru kadrolarına geçirilmesini talep etmekteyiz.

Saygılarımızla
Belediye Mimarları ve Mühendisleri Derneği